Οδός Ερμού.

Η Ερμού είναι ο πιο εμβληματικός δρόμος της Αθήνας. Δεν είναι η Σταδίου με τον Κολοκοτρώνη της, ούτε η Πανεπιστημίου με την αρχιτεκτονική της, δεν είναι η Συγγρού με θέα θάλασσα, νυχτερινές πίστες και μεγάλες ταχύτητες στην κάθοδο. Δεν είναι η Πατησίων με τα καταστήματα και την ψευδαίσθηση παρισινού βουλεβάρτου, ούτε η Αθηνάς που επίσης βλέπει Ακρόπολη, θυμίζει παζάρι στην παλιά Βαγδάτη και τραγουδήθηκε απ’ τον Χατζιδάκι. Δεν είναι η Σόλωνος με τα βιβλιοπωλεία της, ούτε η Ακαδημίας με τη Λυρική Σκηνή. Τόσο εμβληματικές δεν είναι καν οι πλατείες της πόλης. Η Ομόνοια, η Κάνιγγος και το Σύνταγμα - που όπως οι περισσότερες πλατείες στις πρωτεύουσες - έχουν ζήσει μερικές δεκάδες εξεγέρσεις, κινήματα, λαοσυνάξεις και ανατροπές. Είναι η Ερμού, διότι μόνη της διασχίζει από πάνω έως κάτω όλη την νεοελληνική κοινωνική διαστρωμάτωση, από το μοντέρνο στο παραδοσιακό, από το εμβριθές στο πρόχειρο και κυρίως από το πλούσιο στο φτωχό.




Η Ερμού είναι ένας δρόμος φτιαγμένος επί τούτου, σχεδιασμένος επί χάρτου. Υπήρξε ο προβλεπόμενος εμπορικός δρόμος στα πρώτα ρυθμιστικά πολεοδομικά σχέδια της Αθήνας, εκεί λίγο πριν τα μέσα του 19ου αιώνα, όταν προετοιμαζόταν να γίνει η πόλη πρωτεύουσα του κράτους. Εδώ θα συγκεντρωνόταν ο κύριος όγκος της εμπορικής δραστηριότητας των αθηναίων και τα ανάλογα καταστήματα. Γι αυτό άλλωστε και βαφτίστηκε με το όνομα του Ερμή, του ολύμπιου θεού του εμπορίου και του κέρδους, του κερδώου Ερμή. Ο Ερμής, του Ερμού κατά την καθαρευουσιάνικη εκδοχή που διατηρείται ακόμη και σήμερα, όπως και άλλα τελευταία δείγματα την καθαρεύουσας των προηγούμενων αιώνων σε διάφορες ονομασίες δρόμων. Η Βασιλίσσης Σοφίας, είναι ακόμη η «Βασιλίσσης» και όχι η «Βασίλισσας» Σοφίας, η Ευριπίδου και η Σοφοκλέους δεν είναι η «Ευριπίδη» και η «Σοφοκλή» και φυσικά η οδός «Ερμού» είναι η οδός «Ερμού» και όχι η οδός «Ερμή».



Εδώ στεγάζεται κοντά δυο αιώνες τώρα ο καταναλωτισμός των νεοελλήνων. Εδώ από τα χρόνια του Όθωνα και ύστερα ήρθαν να εγκατασταθούν εμπορικοί οίκοι «γηγενών» ή «επυλίδων» και να δώσουν την πρώτη μεγάλη κοινωνική μάχη της χώρας. Αυτή ανάμεσα στους πολίτες του πρώτου ελληνικού κράτους που έρχονταν στην πρωτεύουσα από το εσωτερικό, Μοριάς, Ρούμελη, Κυκλάδες κατά κύριο λόγο και στους έλληνες της διασποράς που ερχόμενοι από μεγάλα αστικά κέντρα της Ευρώπης όπως η Μασσαλία και η Βιέννη και της κοντινής μας Ανατολής όπως η Κωνσταντινούπολη ή η Αλεξάνδρεια, διεκδικούσαν τη συμμετοχή τους στην οικονομική ζωή του νέου κράτους. Οι αλήθεια είναι πως οι «ντόπιοι» τα εύρισκαν σκούρα με τον ανταγωνισμό των «φερτικών» που κουβαλούσαν πολλαπλάσια εμπειρία από τις αγορές των εμπορευματικά προηγμένων χωρών μέσω των οποίων έφταναν στην Ελλάδα, μια χώρα που σχεδόν μόλις έβγαινε από την οικονομία του αντιπραγματισμού και της συναλλαγής τύπου «σου δίνω πέντε οκάδες φασολάκια, δώσε μου ένα ζευγάρι τσαρούχια...».


(συνεχίζεται...)