Το λιμάνι της Μονεμβασιάς γίνεται στα 878 ορμητήριο του βυζαντινού στόλου υπό τον ναύαρχο Αδριανό για τις επιχειρήσεις του κατά των Αβάρων, ενώ η πρώτη πολιορκία για την οποία έχουμε μαρτυρίες είναι εκείνη του 1147. Την κάνουν οι Νορμανδοί του βασιλιά Ρογίρου του Β’ της Σικελίας. Από εδώ και ύστερα αρχίζει μια πολύ μεγάλη περίοδος όπου οι κατακτητές της Μονεμβασιάς εναλλάσσονται. Λογικό αν σκεφτεί κανείς την στρατηγική θέση του βράχου για τον γεωπολιτικό άξονα της εποχής, πάνω στους μεγάλους δρόμους του εμπορίου και των κατακτήσεων από την Ανατολή στη Δύση. Έρχονται Φράγκοι, Βυζαντινοί, Ενετοί, Παπικοί, Τούρκοι. Στην ιστοριογραφία έχουν αποτυπωθεί αυτοί οι αιώνες με αριθμητικά επίθετα (έχουμε πρώτη, δεύτερη και τρίτη φραγκοκρατία, έχουμε πρώτη και δεύτερη τουρκοκρατία ) πράγμα που δείχνει γλαφυρά την εναλλαγή κατακτητών η οποία πάντως δεν εμπόδισε καθόλου το μέρος να αναπτυχθεί. Τόσο που έφτασε να λέγεται Βενετία της Ανατολής. Παραδόξως μια από τις αιτίες της ιδιαίτερης άνθισης της Μονεμβασιάς βρίσκεται ακριβώς στην συμφωνία παράδοσης του κάστρου στον Φράγκο Γουλιέλμο Βιλεαρδουίνο παραχώρησε μεγάλα οικονομικά προνόμια στους Μονεμβασιώτες προκειμένου να γίνει κύριος του κάστρου που δεν μπορούσε παρά τη μακρά πολιορκία στην οποία το υπέβαλε να καταλάβει με έφοδο.
Άλλωστε η Μονεμβασιά, το Γιβραλτάρ του Αιγαίου, δεν καταλήφθηκε ποτέ με ρεσάλτο και είναι το μοναδικό στην Ελλάδα οχύρωμα που μπορεί να καυχιέται ότι παρέμεινε πάντα απόρθητο.
Φυσικά η επόμενη λύση ήταν ο αποκλεισμός. Και οι αποκλεισμοί διαδέχονταν ο ένας τον άλλο. Κρατούσαν για μεγάλα χρονικά διαστήματα και σκοπό είχαν να εξουθενώσουν τους πολιορκούμενους. Όταν το πολιόρκησε ο Βιλεαρδουίνος και ενώ ήταν το τελευταίο προπύργιο των βυζαντινών στα 1248, δηλαδή 44 ολόκληρα χρόνια μετά την πτώση της Κωνσταντινούπολης στα χέρια των Φράγκων, οι κάτοικοι, όπως περιγράφει το Χρονικόν Του Μορέως, «ουκ είχαν τι να φάγουν, εφάγασιν τους ποντικούς ομοίως και τα κατσία» και αυτό θα επαναληφθεί ουκ ολίγες φορές και για πολλούς αιώνες μετά, ανεξαρτήτως της εθνικότητας πολιορκητών και πολιορκούμενων, που υπήρξαν Βυζαντινοί, Έλληνες, Φράγκοι, Βενετοί, Τούρκοι. Πάντα όταν μάλωναν οι άνθρωποι την πλήρωναν τα ζώα...
Ο Βιλεαρδουίνος κράτησε τη Μονεμβασιά για δέκα μόνο χρόνια, διότι συνελήφθηκε
αιχμάλωτος στη μάχη της Πελαγονίας (Σεπτέμβριος 1259) από τα στρατεύματα του Μιχαήλ Παλαιολόγου της Αυτοκρατορίας της Νίκαιας. Για να επανακτήσει την ελευθερία του στα 1462 παραχώρησε στον Μιχαήλ Παλαιολόγο (που στο μεταξύ είχε ανακαταλάβει την Κωνσταντινούπολη και ανασυστήσει την Βυζαντινή Αυτοκρατορία) «το κάστρο της Μονεμβασιάς και της Μεγάλης Μάνης, το τρίτο το καλύτερο του Μυζηθρά το κάστρο».
Και με τη νέα βυζαντινή διοίκηση η Μονεμβασιά διατηρεί τα μεγάλα οικονομικά της προνόμια, τελωνειακή ατέλεια για όλα τα προϊόντα της, ελεύθερη διακίνηση των πλοίων της και αναδεικνύεται σε μείζον αστικό κέντρο της εποχής ενώ στην αγορά της «ρέει ο χρυσός και ο άργυρος» . Χαρακτηριστικοί είναι οι αριθμοί: 40 εκκλησίες και 8000 σπίτια έχει στη διάρκεια του 13ου και του 14ου αιώνα. Αν σταθείς σήμερα στην άκρη των νότιων τειχών της Κάτω Πόλης και κοιτάξεις προς τα πάνω τον βράχο, απορείς πως χώρεσαν τόσα πολλά.
(συνεχίζεται)
Άλλωστε η Μονεμβασιά, το Γιβραλτάρ του Αιγαίου, δεν καταλήφθηκε ποτέ με ρεσάλτο και είναι το μοναδικό στην Ελλάδα οχύρωμα που μπορεί να καυχιέται ότι παρέμεινε πάντα απόρθητο.
Φυσικά η επόμενη λύση ήταν ο αποκλεισμός. Και οι αποκλεισμοί διαδέχονταν ο ένας τον άλλο. Κρατούσαν για μεγάλα χρονικά διαστήματα και σκοπό είχαν να εξουθενώσουν τους πολιορκούμενους. Όταν το πολιόρκησε ο Βιλεαρδουίνος και ενώ ήταν το τελευταίο προπύργιο των βυζαντινών στα 1248, δηλαδή 44 ολόκληρα χρόνια μετά την πτώση της Κωνσταντινούπολης στα χέρια των Φράγκων, οι κάτοικοι, όπως περιγράφει το Χρονικόν Του Μορέως, «ουκ είχαν τι να φάγουν, εφάγασιν τους ποντικούς ομοίως και τα κατσία» και αυτό θα επαναληφθεί ουκ ολίγες φορές και για πολλούς αιώνες μετά, ανεξαρτήτως της εθνικότητας πολιορκητών και πολιορκούμενων, που υπήρξαν Βυζαντινοί, Έλληνες, Φράγκοι, Βενετοί, Τούρκοι. Πάντα όταν μάλωναν οι άνθρωποι την πλήρωναν τα ζώα...
Ο Βιλεαρδουίνος κράτησε τη Μονεμβασιά για δέκα μόνο χρόνια, διότι συνελήφθηκε
αιχμάλωτος στη μάχη της Πελαγονίας (Σεπτέμβριος 1259) από τα στρατεύματα του Μιχαήλ Παλαιολόγου της Αυτοκρατορίας της Νίκαιας. Για να επανακτήσει την ελευθερία του στα 1462 παραχώρησε στον Μιχαήλ Παλαιολόγο (που στο μεταξύ είχε ανακαταλάβει την Κωνσταντινούπολη και ανασυστήσει την Βυζαντινή Αυτοκρατορία) «το κάστρο της Μονεμβασιάς και της Μεγάλης Μάνης, το τρίτο το καλύτερο του Μυζηθρά το κάστρο».Και με τη νέα βυζαντινή διοίκηση η Μονεμβασιά διατηρεί τα μεγάλα οικονομικά της προνόμια, τελωνειακή ατέλεια για όλα τα προϊόντα της, ελεύθερη διακίνηση των πλοίων της και αναδεικνύεται σε μείζον αστικό κέντρο της εποχής ενώ στην αγορά της «ρέει ο χρυσός και ο άργυρος» . Χαρακτηριστικοί είναι οι αριθμοί: 40 εκκλησίες και 8000 σπίτια έχει στη διάρκεια του 13ου και του 14ου αιώνα. Αν σταθείς σήμερα στην άκρη των νότιων τειχών της Κάτω Πόλης και κοιτάξεις προς τα πάνω τον βράχο, απορείς πως χώρεσαν τόσα πολλά.
(συνεχίζεται)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου